De naam van dit hoofdstuk, De Donder, komt voort uit de analogie van de regen, die in de Heilige Qoer-ān vaak vergeleken wordt met de openbaring. Openbaring is, net als de regen, een zegen van Allāh. Echter, zoals de regen vergezeld gaat van dorden en bliksem, gaat de openbaring vergezeld van een waarschuwing voor de straf, hoewel het haar werkelijke doel is voordeel te brengen.

Het hoofdstuk behandelt de waarheidsgetrouwheid van de openbaring. De verwijzing in het hoofdstuk voorafgaand aan het vorige naar de voorgaande geschiedenis, wordt hier gevolgd door een bespreking van het lot van de tegenstanders van de Heilige Profeet (s.a.w.). Het begint met een zinspeling op de waarheid van Goddelijke openbaring en wijst op de talloze tekenen in de natuur die getuigen van deze waarheid. De ongelovigen zijn echter niet tevreden met deze tekenen en eisen dat de straf die hen wordt voorgehouden als hun uiteindelijke lot, hen zou achterhalen. De tweede paragraaf is een antwoord op deze eis. Er is een wet volgens welke naties komen en gaan, en de val van de afgodsdienaren en de opkomst van de moeslimnatie, zouden in overeenstemming met die wet plaatsvinden. Het is hier dat de waarschuwing vergeleken wordt met de donder, waarbij de openbaring regen is. De suggestie is dat vragen om de straf net zo dom is als ernaar te verlangen door de bliksem getroffen te worden in plaats van te profiteren van de regen. In de derde paragraaf wordt de ongelovigen verteld dat de Goddelijke aard geen voorkeur vertoont voor de een, of haar voor de ander. Het is in overeenstemming met de Goddelijke overtreding leidt tot kwalijke gevolgen. Waarom zouden zij trouwens keer op keer een uiterlijk wonder eisen? De echte wonderen, zo wordt ons in de vierde paragraaf immers verteld, zijn de wonderen die zich in de mens zelf voltrekken. De echte wonderen die een hemels boek bewerkstelligt onder de mensen, zijn de bevrediging die het Heilige Boek brengt in de harten van de ware gelovigen, de grote hervorming die het op het punt stond te veroorzaken, de verwijdering van de grote bergen die obstakels vormden voor de verspreiding van de waarheid en de opwekking van de geestelijk doden. Dit is wat de Qoer-ān voorbestemd was te doen, en wat het al op buitengewoon grote schaal had gedaan. In de vijfde paragraaf wordt ons verteld dat tegenstand voorbestemd was te mislukken, omdat de waarheid zich over de wereld zal verspreiden en de leugen zal overwinnen. De slotparagraaf levert bewijs omtrent de vooruitgang van de waarheid die, hoewel langzaam, zeker en gestaag was. Dit hoofdstuk is, net als de drie zusterhoofdstukken die eraan voorafgaan en de twee die erop volgen, in Makkah geopenbaard in de laatste Makkah-periode.

1 Ik, Allāh, ben de Beste Weter, de Ziende.^a Dit zijn de verzen van het Boek. En dat wat aan jou wordt geopenbaard door jouw Heer is de Waarheid, maar de meeste mensen geloven niet.

2 Allāh is Hij die de hemelen verhief zonder enige zichtbare pilaren, en Hij is gevestigd op de Troon van Macht,^a en Hij maakte de zon en de maan dienstbaar (aan jullie). Elk doorloopt een toegewezen termijn. Hij regelt de zaak en maakt de boodschap duidelijk opdat jullie zeker zullen zijn van de ontmoeting met jullie Heer.

5 En als jij je verbaast, verbazingwekkend is hun uitspraak: Wanneer wij stof zijn, worden wij dan opgewekt in een nieuwe schepping? Dit zijn degenen die niet geloven in hun Heer, en zij hebben ketenen om hun nekken, en zij zijn de gezellen van het Vuur; hierin zullen zij verblijven.^a

6 En zij vragen jou het kwade te bespoedigen vóór het goede, en vóór hen zijn er zeker tot voorbeeld dienende straffen^a geweest. En jouw Heer is waarlijk vol aan vergiffenis voor de mensheid, ondanks hun onrechtvaardigheid.^a En jouw Heer is waarlijk Streng met vergelden.

7 En degenen die niet geloven zeggen: Waarom is hem geen teken gestuurd van zijn Heer? Jij bent slechts een waarschuwer en voor ieder volk een gids.^a

1a. De letters zijn alif, wat staat voor ana, wat ik betekent, lām voor Allāh, mim voor A‘lam, wat de Beste Weter betekent, en rā voor Rā’i, de Ziende.

6a. Mathoelāt is het meervoud van moethlah. Dit is een straf die neerdaalt op een mens zodat hij tot voorbeeld wordt, waardoor anderen worden gematigd in hun gedrag (R).

6b. De mensen uit Makkah werden keer op keer gewaarschuwd, en zij eisten dat de straf waarmee gedreigd werd hen daadwerkelijk zou achterhalen. Hen wordt echter verteld dat de Genadige Allāh hen niet zou beoordelen op hun zonden, maar volgens de richtlijn van Zijn enorme, veelomvattende vergevensgezindheid. Wanneer kwaad alle grenzen overschrijdt, is het juist Zij genade – die uitgeoefend moet worden ten opzichte van Zijn rechtschapen dienaren – die vereist dat de zondigen niet ongestraft zullen blijven. Vandaar dat de Heer onverbiddelijk is in Zijn vergelding van het kwade.

8 Allāh weet wat iedere vrouw draagt, en hetgeen waarin de baarmoeders tekort schieten bij voltooiing en hetgeen zij doen groeien.^a En alles heeft bij Hem een maatstaf.

11 Voor hem zijn er (engelen) die de gevolgen (van zijn daden) beschermen, voor hem en achter hem, die hem beschermen op Allāh’s bevel.^a Allāh verandert de omstandigheden van een volk zeker niet, totdat zij hun eigen omstandigheden veranderen. En wanneer Allāh kwaad voorheeft met een volk, is het niet mogelijk dit af te wenden, en buiten Hem hebben zij geen beschermer.

13 En de donder roemt Zijn glorie, en zo ook de engelen uit ontzag voor Hem. En Hij stuurt de bliksemschichten en velt daarmee wie het Hem behaagt, en toch redetwisten zij over Allāh, en Hij is Machtig in Zijn kunnen.

15 Wa lillaahi yas-djudu man fis-samaa-waatie wal-‘ardi taw-‘anwwa kar-hanwwa zilaahuhum-bilghu-duwwi wal-‘aasaal. ^(Sadjda)

15 En iedereen in de hemelen en op de aarde buigt zich neer voor Allāh alleen, vrijwillig en onvrijwillig, en zo ook hun schaduwen, ’s morgens en ’s avonds.^a Sadjda

16 Zeg: Wie is de Heer van de hemelen en de aarde? Zeg: Allāh. Zeg: Nemen jullie dan buiten Hem beschermers die nog niet eens in staat zijn de voordelen of nadelen voor henzelf te besturen? Zeg: Zijn de blinde en de ziende aan elkaar gelijk? Of zijn de duisternis en het licht aan elkaar gelijk? Of hebben zij gelijken naast Allāh opgericht die een schepping hebben geschapen als de Zijne, zodat wat werd geschapen verwarrend voor hen werd? Zeg: Allāh is de Schepper van alle dingen, en Hij is de Ene, de Allerhoogste.

17 Hij zendt water neer uit de wolken, en dan volgt het water zijn loop afhankelijk van zijn hoeveelheid, en de vloed draagt het aanzwellende schuim met zich mee. En bij wat zij smelten in het vuur, om sieraden of gebruiksvoorwerpen^a mee te maken, komt eenzelfde soort schuim vrij. Zo vergelijkt Allāh waarheid en leugen. Dan, wat betreft het schuim, het verdwijnt als een waardeloos ding; en wat betreft dat wat de mensen goeddoet, het verblijft op aarde. Zo brengt Allāh gelijkenissen naar voren.^b

18 Voor degenen die gehoor geven aan hun Heer is het goede. En wat betreft degenen die Hem geen gehoor geven, al hadden zij alles wat er op aarde is, en het gelijke daarvan erbij, zij zouden het zeker aanbieden als afkoopsom. Wat betreft dezen, voor hen is er een kwade afrekening en hun verblijfplaats is de hel; en slecht is de rustplaats.

11a. Hoewel dit zonder twijfel een algemene stelling is die verwijst naar de beschermengelen waarnaar ook in 6:61 verwezen wordt, bevat deze ook een diepere zinspeling op de Goddelijke bescherming tegen de talloze vijanden waartussen de profeet dag en nacht leefde, die speciaal aan hem was verleend. Moe‘aqqibāt (enk. moe‘aqqib) is afgeleid van ‘aqqaba, wat hij keek naar de consequentie of het gevolg van de daad betekent (LL). Het woord kan ook vertaald worden als degenen die elkaar volgden. Dat zijn de engelen die in 6:61 genoemd worden als hafazah of hoeders, en als kirām-an kātibin of eerzame vastleggers in 82:11, 12. Zij beschermen de gevolgen van de daden van de mens en daarom wordt van hen gezegd dat zij hem beschermen. Dat wil zeggen dat zij hem op Allāh’s bevel beschermen, opgeacht wat hij ook doet.

17a. Matā‘ omvat hier allerlei voorwerpen die noodzakelijk zijn in het leven van de mens, zoals gebruiksvoorwerpen, gereedschap, werktuigen en oorlogswerktuigen (S).

19 Is degene die weet dat wat er aan jou door jouw Heer is geopenbaard de waarheid is, als degene die blind is? Slechts mensen met verstand nemen het in acht –

20 Degenen die de overeenkomst van Allāh’s vervullen, en die het verbond niet breken,

21 En degenen die samenbinden wat Allāh heeft bevolen samen te binden^a en ontzag hebben voor hun Heer, en de kwalijke afrekening vrezen.

22 En degenen die standvastig zijn,^a en het genoegen van hun Heer zoeken, en die het gebed onderhouden en uitgeven van wat Wij hen gegeven hebben, in het geheim en openlijk, en die het kwade afweren met het goede;^b voor hen is er de (blijde) uitkomst van het verblijf –

25 En degenen die de overeenkomst van Allāh breken na de bevestiging daarvan, en die datgeen uiteenrijten waarvan Allāh heeft opgedragen dat het verenigd moet zijn, en die ontust stoken in het land, voor hen is er de vloek, en voor hen is het kwade uiteinde van het Verblijf.

26 Allāh verruimt en beperkt de voorziening voor wie het Hem behaagt. En zij verheugen zich in het leven van deze wereld. En vergeleken met het Hiernamaals, is het leven van deze wereld slechts een tijdelijk plezier.

21a. Terwijl het voorgaande vers gaat over de plicht van de mens aan zijn Maker, behandelt dit vers de relatie van de mens met al Zijn schepping. "Wat Allāh heeft bevolen samen te binden", omvat al die liefdes- en familiebanden die Allāh de mens geleerd heeft in acht te nemen en niet te schenden.

22a. Geduld gedurende beproevingen en lijden, is slechts een van de iedeeёn die het woord sabr omvat. Volgens R is sabr het jezelf beperken tot dat wat wordt vereist door reden of wet, of jezelf weerhouden van hetgeen waarvan vereist wordt dat je je ervan weerhoudt.

23a. De Qoer-ān staat vol duidelijke uitspraken dat vrouwen de zegen van het paradijs zullen genieten. Azwādj is het meervoud van zaudj, wat echtgenoot dan wel echtgenote betekent, en vandaar dat ik het met echtgenoten of partners heb vertaald.

27 En degenen die niet geloven zeggen: Waarom is hem geen teken gestuurd door zijn Heer?^a Zeg: Allāh laat in dwaling wie het Hem behaagt, en leidt degenen die zich (tot Hem) wenden tot Hemzelf^b –

28 Degenen die geloven en van wie de harten rust vinden in de gedenking van Allāh. Waarlijk nu, vinden harten rust in de gedenking van Allāh.

30 En zo hebben Wij jou naar een natie gestuurd vóór welke er andere naties zijn uitgestorven, opdat jij aan hen zou kunnen voordragen wat Wij aan jou hebben geopenbaard, en (nog) ontkennen zij de Erbarmer. Zeg: Hij is mijn Heer, er is geen god behalve Hij; op Hem vertrouw ik en tot Hem is mijn terugkeer.

31 En als er een Qoer-ān zou kunnen zijn die bergen zou kunnen laten verdwijnen, of de aarde zou kunnen uiteensplijten, of de doden zou kunnen laten spreken^a – nee, het bevel is geheel aan Allāh. Weten degenen die geloven niet dat, wanneer het Allāh behaagt, Hij zeker alle mensen leiding zou geven? En wat betreft degenen die niet geloven, rampen zullen niet stoppen hen te teisteren vanwege wat zij doen, of zij zullen neerstrijken dicht bij hun verblijfplaatsen, totdat de beloften van Allāh ten uitvoer zal worden gebracht. Allāh zal zeker niet falen in (Zijn) belofte.

27a. Het antwoord op deze vraag wordt in de slotwoorden van de paragraaf gegeven: "rampen zullen niet stoppen te teisteren vanwege wat zij doen, of zij zullen neerstrijken dicht bij hun verblijfplaatsen, totdat de belofte van Allāh ten uitvoer zal worden gebracht." Deze belofte relateert aan de totale vernietiging van de macht van de ongelovigen. De vraag waarom is hem geen teken gestuurd, betekent hier, alsook elders in de Heilige Qoer-ān, dat zij de beloofde vernietiging van hun macht en hun uiteindelijke onderdrukking opeisen. Het antwoord wordt altijd in ongeveer gelijhke bewoordingen overgebracht: eerst stelt het dat zij om genade zouden moeten vragen; dan dat de Qoer-ān helende kracht heeft, waarvan de conditie van de gelovigen getuigt; vervolgens dat het lot van eerdere generaties een les verschaft, dat zij zullen worden beproefd door kleinere rampen en dat zij hierin de tekenen van hun uiteindelijke overwinning kunnen zien; als laatste wordt duidelijk gemaakt dat, als alle tekenen worden afgewezen, de grote ramp hen zonder twijfel zal achterhalen.

27b. Het contras met degenen die zich tot Allāh wenden, maakt duidelijk dat Allāh’s genoegen om iemand in dwaling te laten slechts wordt uitgeoefend in het geval van degenen die, hoewel uitgenodigd tot Allāh, zich niet tot Hem wenden maar ervoor kiezen te blijven dwalen. Het eerste deel kan ook als volgt vertaald worden: Allāh laat degene in dwaling die wil (blijven dwalen).

29a. Toebā, een onbepaald zelfstandig naamwoord (van tāba, wat het werd goed betekent), betekent een goede eindtoestand of goede toekomst (LL).

31a. Volgens sommigen zijn de woorden la-kāna hādza-l-Qoer-ān defenitief, d.w.z. het is deze Qoer-ān. Het antwoord is echter opgenomen in wat volgt en er wordt hier niets weggelaten. Dat de Qoer-ān grote wonderen zou bewerkstelligen wordt hier niet gezien als een onmogelijkheid, maar meer als een feit. Ons wordt namelijk onmiddellijk verteld dat het gebod geheel aan Allāh is, wat gelijk staat aan de mededeling dat het spoedig door Zijn gebod zal worden bewerkstelligd. In de periode dat deze verzen werden geopenbaard, kende de verspreiding van de Islām huizenhoge moeilijkheden. Geweldige tegenstanders van de Profeet (s.a.w.) stonden zonder twijfel als onneembare bergen – en zij kregern de naam Djibāl, of bergen, van de Arabieren (LL) – in de weg van de komst van de Waarheid. Dat zij gedwongen werden aan de kant te gaan is nu geschiedenis. De woorden qoetti‘at bi-hi-l-ardoe zouden de aarde werd uiteengesleten kunnen betekenen, waaronder verstaan moet worden dat de Qoer-ān diep in de harten van de mensen zou doordringen. Het menselijk hart wordt hier dus vergeleken met de aarde, die gespleten zou worden door de stromen en bronnen die door haar heen stromen. Een andere betekenis van de woorden is dat de aarde bereisd zal worden. Er waren in die tijd geen faciliteiten om naar de uithoeken van Arabiё te gaan, om maar te zwijgen van de verafgelegen landen van de wereld. Toch was de drang in de harten van de moeslims om de boodschap van de Waarheid te bezorgen zo onweerstaanbaar, dat niet alleen binnen tien jaar heel Arabiё bereids werd door de boodschapbrengers van de Islām, maar dat binnen honderd jaar na de Profeet (s.a.w.) de Islām de hele bekende wereld had doorkruist en zich uitspreidde van het verste oosten in China tot het verste westen in Spanje. De laatste stelling, de doden zou kunnen laten spreken, is ook weer geschiedenis. Mensen die geestelijk dood waren spraken nu met zo’n kracht dat de hele aarde van begin tot eind reageerde op hun oproep. Zie 6:122, waar duidelijk gemaakt wordt dat, in de terminologie van de Qoer-ān, met doden soms de geestelijk doden worden bedoeld en dat met hun opstandig hun geestelijke herleving wordt bedoeld.

33 Is dan Hij Die iedere ziel beziet op wat hij verdient - ?^a En toch kennen zij gelijken toe aan Allāh! Zeg: Noem hen.^b Willen jullie Hem inlichten over iets op aarde waar Hij niets van af weet, of over een holle uitspraak?^c Nee, degenen die niet geloven krijgen hun plannen fraai voorgespiegel,^d en zij worden weggehouden van het pad. En wie door Allāh in dwaling wordt gelaten, hij heeft geen gids.

34 Voor hen is er straf in het leven van deze wereld, en de straf van het Hiernamaals is zeker vreselijker. En zij hebben geen beschermer tegen Allāh.

36 En degenen aan wie Wij het Boek^a hebben gegeven verheugen zich in wat er aan jou is geopenbaard, en onder de bondgenoten is er een aantal die een deel ervan ontkennen. Zeg: Er is mij opgedragen alleen Allāh te dienen en niets aan Hem gelijk te stellen. Tot Hem nodig ik (jullie) uit, en tot Hem is mijn terugkeer.

37 En zo hebben Wij het geopenbaard, een waar oordeel, in het Arabisch. En als jij hun lage lusten volgt, na wat er aan kennis tot jou is gekomen, dan zou jij tegen Allāh hoeder noch beschermer hebben.

33a. Allāh bekijkt wat iedereen doet, d.w.z. beloont ieder voor wat hij doet. Zij geven toe dat hun afgoden hier niet toe in staat zijn. Het antwoord op de vraag, Is Hij …? Wordt gegeven in de woorden die volgen, en toch kennen zij gelijken toe aan Allāh.

33c. Er wordt een beroep gedaan op het innerlijk van de mens. Blijft er iets verborgen voor Allāh? Is Hij zich niet bewust van de meest persoonlijke gevoelens van de mens? Heeft Allāh een gelijke nodig die Hem moet vertellen wat Hij niet weet? Zijn jullie openlijke uitspraken niet aan Hem bekend, zodat Hij een partner nodig heeft om Hem op de hoogte te stellen van wat jullie zeggen? Hij kent zowel de heimelijke gevoelens van de mens als zijn openlijke uitspraken en Hij heeft geen behoefte aan een bemiddelaar.

35a. Er moet worden opgemerkt dat het paradijs dat hier besproken wordt, een parabel wordt genoemd net zoals in 47:15. De reden is dat, zoals een uitspraak van de Heilige Profeet (s.a.w.) duidelijk maakt, de zegeningen van het paradijs zo zijn dat geen oog hen nog gezien heeft, geen oor hen nog gehoord heeft, en dat geen menselijk hart nog in staat is om hen te doorgronden (B. 59:8). Daarom kan het werkelijke paradijs niet bekend zijn aan de mens, totdat hij geproefd heeft van haar zegeningen. De beschrijving die gegeven wordt in de Qoer-ān is slechts een gelijkenis van het werkelijke paradijs, want een indruk van iets dat zo volkomen verschillende is van de dingen in deze wereld, kan slechts worden overgebracht door middel van parabel.

36a. Met het Boek wordt de Qoer-ān bedoeld, zoals de context duidelijk aangeeft. Sommigen echter nemen aan dat het Boek de eerdere openbaringen betekent, die aan de Israёlitische profeten werden gegeven. Zij begrijpen hieruit dat hier wordt verwezen naar de joodse of christelijke bekeerlingen tot de Islām.

38 En waarlijk stuurden Wij boodschappers vóór jou, en kenden hen echtgenotes en kinderen toe. En het ligt niet binnen (de macht van) een boodschapper een teken te brengen behalve met de toestemming van Allāh. Voor ieder termijn is er een toewijzing.^a

39 Allāh verwijdert wat Hem behaagt en vestigt (wat Hem behaagt),^a en bij Hem ligt de basis van het Boek.^b

41 Zien zij niet dat Wij het land bezoeken, en zijn zijden inperken?^a En Allāh voorzegt tegenslag – er is niemand die Zijn besluit kan weerstaan. En Zijn roep tot verantwoording is Snel.

42 En degenen vóór hen maakten zeker plannen, maar alle plannen zijn van Allāh.^a Hij weet wat iedere ziel verdient. En de ongelovigen zullen te weten komen voor wie het (goede) uiteinde van het Verblijf is bestemd.

43 En degenen die niet geloven zeggen: U bent geen boodschapper. Zeg: Allāh is afdoende als getuige tussen mij en jullie en wie er kennis heeft van het Boek.^a

39a. Allāh ging nu leugens uitbannen en de Waarheid vestigen.

39b. Hetzelfde woord, oemm al-kitāb, komt voor in 3:7, waar de verzen die van duidelijk belang zijn de basis van het Boek worden genoemd. Allegorische verzen moeten immers geïnterpreteerd worden op basis van de grondregels die in duidelijke bewoordingen zijn vastgelegd. Hier wordt de Goddelijke verordening om de macht van de tegenstanders van de Heilige Profeet (s.a.w.) te vernietigen en de vestiging van de Waarheid te bewerkstelligen de basis van het Boek genoemd, omdat de uiteindelijke overwinning op de krachten van het kwaad, die eerder voorspeld was, zo’n duidelijk teken zou zijn dat het alle twijfel zou verdrijven.

41a. Atrāf betekent rangen, om uitdrukking te geven aan de hogen en lagen of aan verheven mensen (LL). Dit kan een verwijzing zijn naar een aantal mensen van verheven rang dat zich bekeerde tot de Islām waardoor de tegenstanders verzwakt, of naar de vermindering van het aantal ongelovigen, zowel hoog als laag, doordat mensen dagelijks hun rangen verlieten en de rangen van de Islām kwamen versterken.

42a. De betekenis is dat de plannen van de vijand niet gevreesd hoeven te worden, omdat al hun plannen door Allāh worden beheerst. Het kan ook betekenen dat de vergelding van hun plannen in de handen van Allāh ligt.

43a. Het Boek staat hier voor de eerdere openbaring van Allāh. Er wordt aandacht gevestigd op het feit dat al degenen die enige kennis hebben van voorgaande openbaringen zullen getuigen van de waarheid van de openbaring van de Qoer-ān, omdat hij alle voorgaande profetieёn vervult en de criteria voor een ware openbaring bevredigt.